O wyprawie
- Wędrówki po ostatnich dzikich wybrzeżach i klifach Sycylii
- Starożytne świątynie i urokliwe miasteczka
- Palermo: tygiel kultur
- Dzień na maleńkiej wyspie położonej na zachód od Sycylii: Levanzo
- Kulinarne smakołyki zachodniej Sycylii (nie tylko kuskus i wino Marsala)
- Wszystkie noclegi w jednym, klimatycznym, rodzinnym pensjonacie
- Obiad u sycylijskiej rodziny w dawnej posiadłości rodu Florio
Bliskość wielu atrakcyjnych miejsc
- Kwitnące migdałowce zwiastujące początek wiosny w Dolinie Świątyń w Agrigento i relaks przy spektakularnych Schodach Turków
- Mało znany region obfitujący w zabytki wpisane na listę UNESCO: barokowe miasta Ragusa, Modica, Noto, Palazzolo
- Acreide, Syrakuzy, Pantalica, Dolina Świątyń w Agrigento
- Dzika przyroda nadmorskiego parku krajobrazowego Vendicari i Wybrzeża Magdaleny, krasowe wąwozy „miasta umarłych” Pantalica
- Unikalne doświadczenia: noclegi w typowej masserii i rodzinne warsztaty kulinarne zakończone kolacją oraz zwiedzanie manufaktury sycylijskiej czekolady w Modice
- Syrakuzy w wielu odsłonach: wyspa Ortigia, Park Archeologiczny, Caravaggio i egipskie papirusy
- Literackie, filmowe i… kulinarne „smaczki” dla wielbicieli komisarza Montalbano, bohatera kryminałów Andrea Camilleriego
- Wycieczka na wybrzeża Sycylii
Zachodnia Sycylia
Sycylia jest największą wyspą basenu Morza Śródziemnego, położoną dokładnie na jego środku. Różni się bardzo od reszty Włoch, ponieważ historię wyspy kształtowali najeźdźcy przybywający z każdej strony Morza Śródziemnego: Fenicjanie, Grecy, Rzymianie, Arabowie, Normanowie i Hiszpanie. Arabscy Saracenowie rozpoczęli kolonizację Sycylii od jej południowo-zachodnich krańców. Bliskość Tunezji i wpływ kultury północnej Afryki czuć tu niemal na każdym kroku, a szczególnie w miastach portowych, takich jak Marsala i Trápani. Odmienna od reszty Italii jest również kuchnia: podczas wędrówek najlepiej posilić się pane cunzato, czyli pieczonym w piecu opalanym drewnem pieczywem skropionym oliwą, nadziewanym świeżymi, aromatycznymi pomidorami, owczym serem i filetami saredeli – daniem cucina povera, czyli ubogiej, ale jakże smakowitej kuchni sycylijskiej. Jest to doskonały region do spróbowania tuńczyka czy miecznika w towarzystwie sałatki z pomarańczy, oliwek, cebuli i anchois. Najbardziej popularnym makaronem są grube, poskręcane busiate z owocami morza. Na deser popularniejsze niż tiramisu są frutti di Martorana, czyli marcepanowe owoce z masy migdałowej. Z tej części Sycylii pochodzi także słynne wino deserowe Marsala, które swego czasu konkurowało z Porto. Jesienią na ulicach Castellammare lokalni sprzedawcy oferują pieczone kasztany.
Wędrówki pośród kultury i przyrody
Zachodnia Sycylia dla wielu osób ma w sobie coś mistycznego, a nawet magicznego. Może to zasługa jej położenia geograficznego na „pograniczu kultur” – pomiędzy Europą a Afryką Północną. A może jednak piękne przyrodniczo położenie kilku głównych zabytków, takich jak starożytne Selinunte lub miasteczko Erice, gdzie znajduje się świątynia starożytnej bogini miłości Wenus. Erice jest położone na wysokiej skale nad morzem, gdzie szczególnie w zimie panuje mistyczna mgła, która, niczym płaszcz, okrywa stare kamienice w tajemniczym świetle.
W tej części Sycylii, w prowincji Trápani, znajdują się ostatnie nietknięte przez człowieka odcinki dzikiego wybrzeża Sycylii. Jest to idealny teren do urozmaiconych wędrówek po panoramicznych trasach. Ukryte zatoczki, piękne plaże, morze w każdym odcieniu turkusu, jaskinie, mnóstwo pięknych łąk, wapienne skały – to wszystko zachwyci nas podczas naszych spacerów.
W czasie naszej wyprawy wybrzeżami Sycylii wędrujemy prawie codziennie. Z reguły są to trasy półdniowe, dzięki czemu zostaje jeszcze czas na zwiedzanie miast i zabytków, takich jak Palermo, Monreale, Segesta i Selinunte. Nie chodzimy po wymagających szlakach górskich, nastawiamy się na obcowanie z przyrodą w spokojnym tempie. Wymagana będzie jednak podstawowa sprawność poruszania się po ścieżkach, które odcinkami mają charakter górskiego szlaku.
Nocujemy w starej części Castellammare del Golfo, idealnie pośrodku naszych tras wycieczkowych. Castellammare to typowo sycylijskie miasteczko rybackie, pięknie położone nad zatoką o tej samej nazwie. Znajduje się tu także jedna z popularniejszych piaszczystych plaż. Nasz pensjonat zlokalizowany jest w okolicy licznych trattori i barów.
Trinacria, czyli magia „trójki”
Znakiem rozpoznawczym Sycylii jest trinacria – antyczny, do dziś wszechobecny na Wyspie Słońca, symbol. Tworzą go trzy nogi zgięte w kolanach, biegnące wokół głowy mitologicznej Meduzy, Gorgony, którą zamiast włosów okalały wijące się węże. Spomiędzy nóg wyrastają kłosy pszenicy, będące atrybutami Demeter, bogini płodności. Są ich także trzy. Geografią Sycylii rządzi ta święta dla kultur śródziemnomorskich liczba: wyspę opływają trzy morza (Tyrreńskie, Jońskie, Śródziemne), dzielą ją trzy główne pasma górskie (Madonie, Nebrodi, Peloritani), jej kształt przypomina trójkąt równoramienny rozpostarty pomiędzy trzema przylądkami (Capo Passero, Lilibeo, Peloro). Sycylia jest największą wyspą basenu Morza Śródziemnego, dlatego najlepiej (dosłownie i w przenośni) smakować ją bez pośpiechu i wracać na nią… co najmniej trzy razy!
Tym razem invitiamo al Sud! (zapraszamy na Południe!). Wyprawa jest doskonałą okazją, żeby doświadczyć na sobie ulotnego czaru Sycylii, atmosfery, która na skutek zmian kulturowych nieubłaganie zanika. Odwiedzimy miejsca piękne przyrodniczo, ale i ważne dla historii i kultury Sycylii, Włoch, a także całego świata. Miejsca wciąż zbyt mało znane i rzadko odwiedzane, pomimo że od lat obecne na liście światowego dziedzictwa ludzkości UNESCO. Popularny aforyzm mówi, że na Sycylii płacze się trzy razy: kiedy się przyjeżdża (z zachwytu nad jej pięknem), kiedy się odjeżdża (z żalu) i po powrocie – z tęsknoty… lub niekiedy, gdy się stanie na wagę (tak smacznie się tu je)…
Wyprawa jest zwieńczeniem naszych wcześniejszych programów: na północno-wschodnią Sycylię Wulkany Sycylii oraz północno-zachodnią część wyspy Magiczna Sycylia lub Dzikie wybrzeża Sycylii. Trzy strony, trzy podróże, trzy przygody, po których nikt nie zaprzeczy, że ta niezwykła wyspa stała się jego miłością.
Val di Noto, czyli błyszczące w słońcu diamenty zrodzone z popiołu
Południowo-wschodnia część wyspy, której perłami są m.in. Agrigento i Syrakuzy, jest nazywana grecką Sycylią. Wizyta tu to prawdziwa uczta dla ducha, zwłaszcza dla wielbicieli dziedzictwa antyku i jego współczesnych interpretacji (jak fascynujące rzeźby Igora Mitoraja w Dolinie Świątyń w Agrigento). Miasta historycznego regionu Val di Noto (jednej z trzech prowincji, na które podzielona była wyspa od IX do XIX w.): Ragusa, Modica, Noto, Scicli, Palazzolo Acreide, wyróżnia architektura w oryginalnym, cenionym przez historyków i koneserów sztuki, stylu baroku sycylijskiego. W 1693 r. region ten znalazł się w epicentrum katastrofalnego w skutkach trzęsienia ziemi, które pochłonęło 54 miasta, 300 wsi i ponad 100 000 ludzkich istnień. Jednak to, co sycylijska ziemia zabrała, musiało być oddane. Niemal natychmiast rozpoczęto odbudowę. Miasta, niczym mitologiczny feniks, odradzały się z popiołów. Także dosłownie, bo do ich wznoszenia wykorzystano miękki, ale trwały tuf wulkaniczny. I tak narodził się barok sycylijski – wydobyty z gorzkiej przeszłości, pełen dumnego piękna. Jak sama wyspa. Odbudowa miast regionu Val di Noto była ogromnym przedsięwzięciem, a wysoki poziom artystyczny wzniesionych budowli przyniósł renomę szczytowego osiągnięcia stylu późnego baroku w Europie. Aż osiem miast, które znajdują się na tym historycznym obszarze, wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Stosunkowo niewielki region obfituje więc w miejsca, które mogą się poszczycić tym szczególnym wyróżnieniem.
Sycylia komisarza Montalbano
Kto z nas – miłośników włoskich kryminałów – w długie zimowe wieczory nie przenosił się wyobraźnią do oblanego słonecznym żarem portowego miasteczka (nieistniejącego) Vigata na Sycylii i z zacięciem nie śledził perypetii komisarza tamtejszej policji, rozwikłującego skomplikowane kryminalne łamigłówki, które tylko przypadkiem mogą się wydać zbieżne z rzeczywistością? Ale powieści o komisarzu Montalbano to coś znacznie więcej niż dreszcz literackich emocji. Dzięki wyprawie zrealizujemy przynajmniej niektóre z tych kulinarnych marzeń, które rozbudzają w nas opisy kolejnych rarytasów przygotowanych przez Adelinę czy słynne barweny popijane winem w restauracji u Enzo… Poznamy smaki niespotykane nigdzie indziej we Włoszech. Kto dzięki serialowi na podstawie kryminałów Andrea Camilleriego zapragnął zobaczyć niezwykłe fasady barokowych pałaców i kościołów południa Sycylii, ruiny przetwórni tuńczyka w Vendicari, zamek Donnafugata albo rzucić się w morze kraulem z plaży, przy której stoi filmowa willa Montalbano, będzie miał do tego sposobność. Nasza wyprawa stworzy możliwość doświadczenia miejsc związanych z komisarzem Salvo Montalbano, ale nienachalnie, trochę przy okazji. Z pewnością jednak zachęci nowych czytelników, nawet tych, którzy jeszcze nie wiedzą, że są wielbicielami sycylijskich kryminałów Andrea Camilleriego (wydawanymi w Polsce przez Noir sur Blanc).
Program
Dzień 1 Powitanie na zachodniej Sycylii
Przelot z Krakowa na Sycylię do Palermo, transfer z lotniska do hotelu w rybackim miasteczku Castellammare del Golfo.
Dzień 2 Mistyczne średniowieczne Erice i wędrówka wokół przylądka
Rano wybierzemy się naszym busem na wysokość 750 m n.p.m., do niezwykłego miejsca – średniowiecznego miasteczka Erice. Stąd rozciąga się przepiękny widok na całe zachodnie wybrzeże oraz trzy wyspy Egady (jutro popłyniemy na jedną z nich!). Przy bardzo dobrej pogodzie można dojrzeć czasami nawet wybrzeża Afryki.
Pospacerujemy po uliczkach tego urokliwego górskiego miasteczka, które zachwyca pięknymi, dobrze utrzymanymi zabytkami oraz swoim wyjątkowym położeniem. Zwiedzimy katedrę i normandzki zamek z ruinami starej świątyni Wenus. W czasie panowania Rzymian Erice przyciągało licznych przybyszów ze względu na znajdujące się tutaj sanktuarium Wenus.
Pierwsza piesza wędrówka poprowadzi nas wokół potężnego klifu, Monte Cófano. Urozmaiconym, lekko górzystym szlakiem okrążymy górę. Tu zaczyna się najbardziej imponująca część wycieczki. Szlak prowadzi nas wzdłuż dzikich morskich wybrzeży, na których spotkać można stare kapliczki, urokliwe jaskinie. Po drodze miniemy też starą tonnarę (Tonnara di Cófano), czyli budynki służące w dawnych czasach przetwórstwu tuńczyka. Tonnara położona jest w miejscu z panoramicznym widokiem, w sam raz na piknik w połowie trasy. Droga powrotna zaplanowana jest przez siodło góry Cófano. Spacerując wśród sycylijskich dzikich łąk, będziemy mogli podziwiać piękne kwiaty, z których duża część to rośliny endemiczne.
Czas wędrówki: ok. 3 godziny | Suma podejść: ok. 250 m | Suma zejść: ok. 250 m | Długość trasy: ok. 9 km
Dzień 3 Wyspa Levanzo
Dziś czeka nas mała przygoda pośrodku morza. Przy zachodnim wybrzeżu Sycylii, pośród rozmaitych wysepek i skał, znajdują się trzy wyspy Egadzkie (Egady). Najmniejszą z nich, zamieszkaną przez zaledwie ok. 100 mieszkańców, jest wyspa Levanzo. To nasz dzisiejszy cel. Na wyspę dotrzemy promem lub wodolotem z portu w Trápani. Znajduje się tu kilka bielonych domków, ale będziemy tam przede wszystkim dla zachwycającej przyrody: postrzępionych wybrzeży z pięknymi zatoczkami, szorstkich śródziemnomorskich krajobrazów, przybrzeżnych ścieżek. Celem naszej wędrówki nieomal wokół całej wyspy będzie główna atrakcja turystyczna Levanzo: Grotta del Genovese, gdzie z przewodnikiem zwiedzimy jaskinię z malowidłami pochodzącymi z czasów paleolitu oraz neolitu.
Czas wędrówki: ok. 2-3 godziny | Suma podejść: ok. 300 m | Suma zejść: ok. 300 m | Długość trasy: ok. 8-9 km
Dzień 4 Piaszczysta plaża, ruiny greckich świątyń w Selinunte i wolne popołudnie
Rano wybierzemy się na południowe wybrzeże Sycylii – do Rezerwatu przyrody ujścia rzeki Belice i sąsiednich wydm. Po drewnianych kładkach między wydmami dotrzemy do pięknej piaszczystej plaży, na której będziemy mogli odpocząć, oraz do rybackiej osady Marinelli, gdzie zrelaksujemy się przy kawie. Stąd wyruszymy do głównej atrakcji tego dnia: parku archeologicznego Selinunte. Na rozległym terenie znajdują się jedne z najbardziej okazałych greckich świątyń z V w. p.n.e. – niektóre częściowo odbudowane, a niektóre w ruinie. W starożytności w tym miejscu mieszkało ok. 100 000 mieszkańców. Park archeologiczny położony jest nad morzem (wybrzeże południowe), co pozwoli połączyć zwiedzanie historycznych miejsc ze spacerem z widokiem na morze. Po drodze miniemy ujście rzeki (Selinon) oraz gaje oliwne, by dotrzeć do obszaru bóstw chtonicznych (związanych z kultem świata podziemi).
Dziś wrócimy do naszego pensjonatu nieco wcześniej, aby każdy mógł spędzić parę godzin „po swojemu” w Castellammare del Golfo. Można pospacerować po starówce, udać się na pobliską piaszczystą plażę lub po prostu odpocząć.
Czas wędrówki: ok. 2-3 godziny | Suma podejść: - | Suma zejść: - | Długość trasy: ok. 6 km
Dzień 5 Świątynia Segesta, gorące źródła i obiad u rodziny sycylijskiej
Dziś wybierzemy się do jeszcze jednego starożytnego greckiego miasta, Segesty. Tutejsza ogromna świątynia jest malowniczo położona wśród zielonych wzgórz. Uznawana jest przez wielu za najpiękniejszą grecką świątynię na Sycylii. Dotrzemy do niej na piechotę pięknym widokowo szlakiem z Calatafimi.
W pobliżu, o czym mało kto o tym wie, znajdują się ogólnodostępne naturalne źródła geotermalne. W środku lasu znajduje się gorące źródło z gorąca wodą, a zaraz obok zimna rzeka. Zatrzymamy sie w tym miejscu. Chętni będą mogli się kąpać na przemian w gorącej i zimnej wodzie, wzmacniając swoją odporność. Co ciekawe, miejsce to odwiedzane jest tylko przez mieszkańców okolicznych wsi.
Tego dnia czeka nas też obiad w Baglio Florio u sycylijskiej rodziny, producentów wina i oliwy. Będziemy biesiadować i integrować się w wyjątkowym miejscu, w dawnej posiadłości znamienitego rodu Florio – „niekoronowanych królów Palermo” w XIX w., słynnych także w Polsce dzięki powieści Stefanii Auci Sycylijskie lwy.
Czas wędrówki: ok. 2 godziny | Suma podejść: ok. 100 m | Suma zejść: ok. 100 m | Długość trasy: ok. 6 km
Dzień 6 Palermo i katedra w Monreale
Najpierw wybierzemy się do normańskiej katedry w Monreale. W jej wnętrzu znajdują się jedne z najwspanialszych i największych średniowiecznych mozaik chrześcijańskich.
Palermo – wielkomiejski zgiełk, głośny, ekscytujący tygiel kultur, podupadłe i nowoczesne wielkie miasto jest z pewnością jedną z głównych destynacji na Sycylii. Zwiedzimy tu kilka najciekawszych zabytków, zaczynając od katedry. Odwiedzimy też Palazzo dei Normanni (pałac Normanów), gdzie znajduje się wspaniała Cappella Palatina – kaplica z pięknymi bizantyjskimi mozaikami, saraceńskim sufitem i podłogą z marmuru. Po wspólnym zwiedzaniu znajdziemy jeszcze czas na samodzielne odkrywanie ulic i uliczek Palermo. Warto odwiedzić uliczne targi, takie jak słynny targ żywności w dzielnicy Vucciria.
Dzień 7 San Vito Lo Capo i rezerwat przyrody Lo Zingaro
Po raz kolejny czeka nas ciekawy przyrodniczo dzień, który spędzimy wśród mnóstwa kwiatów, między morzem a wapiennymi szczytami. Pomiędzy zatoką Castellammare a San Vito Lo Capo kryje się najmniej dotknięty cywilizacją, bardzo czysty i najbardziej dziki odcinek wybrzeża Sycylii.
Powędrujemy przez najstarszy na Sycylii rezerwat przyrody – Lo Zingaro. Dla piechurów i wielbicieli ukrytych, spokojnych plaż jest to absolutnie jedna z perełek Sycylii. My wybierzemy łatwiejszą, dolną trasę (bez znaczących podejść i zejść), która łączy ze sobą wszystkie piękne zatoki. Na całym 7-kilometrowym odcinku wybrzeża nie spotkamy żadnego domu ani drogi, towarzyszyć nam za to będzie przepiękna flora: kwiaty w każdym kolorze oraz palma karłowata, która jest symbolem parku.
Stąd pojedziemy do miasteczka San Vito Lo Capo. położonego u stóp skalistego szczytu „mnicha” Monte Monaco (532 m n.p.m.), gdzie zobaczymy katedrę-fortecę św. Wita i będziemy mogli pospacerować po uznawanej za najpiękniejszą na wyspie 3-kilometrowej piaszczystej plaży.
Czas wędrówki: ok. 2 godziny | Suma podejść: ok. 100 m | Suma zejść: ok. 100 m | Długość trasy: ok. 7 km
Dzień 8 Benvenuti al Sud!
Przejazd z Palermo do Katanii i, po spotkaniu z grupą, do Agrigento.
Dzień 9 Od potęgi antyku po ukryty skarb piratów
Po śniadaniu udamy się na poszukiwanie greckiej przeszłości antycznego miasta Akragas, do najbardziej znanego na Sycylii Parku archeologicznego – Dolina Świątyń (lista UNESCO). Czeka nas pełna niespodzianek wędrówka wśród doryckich świątyń i kwitnących migdałowców. Większość świątyń pochodzi z okresu największego rozkwitu miasta, z V w. p.n.e. Grecy na Sycylii budowali świątynie z większym rozmachem niż w samej Grecji. Dziś zachwycają one nie tylko wielkością, ale i dobrym stanem zachowania. Tłem dla romantycznych ruin jest z jednej strony Morze Śródziemne, a z drugiej ciasna, labiryntowa zabudowa średniowiecznej starówki, pełna magicznych zaułków, kościołów, pałaców. Tam zjemy przed udaniem się na relaks przy spektakularnych klifach.
Na plaży wzdłuż wybrzeża Realmonte, na zachód od Agrigento, wyrasta z morza śnieżnobiały monolit, który przypomina wysokie schody. To bardzo fotogeniczny cud natury. Nazwa Schody Turków (Scala dei Turchi) odnosi się do najazdów pirackich dokonywanych w średniowieczu. Miejsce mogło dawać korsarzom schronienie przed sztormami, gdyż był to najbezpieczniejszy odcinek wybrzeża w okolicy, gdzie mogli spokojnie przybić do brzegu. Schody Turków stały się atrakcją turystyczną zarówno ze względu na osobliwość geologiczną skały marglowej, jak i w wyniku popularności, jaką zdobyły we Włoszech dzięki kryminałom urodzonego w pobliskim Porto Empedocle Andrei Camilleriego, w których często się pojawiają. Po plażowaniu czeka nas dłuższy przejazd (ok. 3 godz.) do gospodarstwa agroturystycznego w okolicy Scicli, w którym będziemy gościć kolejne cztery noce. Będzie ono naszą bazą wypadową do eksploracji najbliższej okolicy.
Czas wędrówki po Dolinie Świątyń: ok. 2 godziny | Różnica wysokości: ok 100 m | Długość trasy: ok. 2,5 km
Czas wędrówki po starówce Agrigento: ok. 1,5 godziny | Różnica wysokości: ok 100 m | Długość trasy: ok. 2 km
Dzień 10 W krainie pomidorków i tuńczyków
Zaczniemy dzień od kawy (albo kieliszka wina) w „najbardziej instagramowym” miasteczku Sycylii, czyli Marzamemi. To urokliwa dawna osada rybacka, niegdyś jedna z najważniejszych sycylijskich tonnar, czyli przetwórni tuńczyka, w której można poczuć niepowtarzalny klimat południa Sycylii. Kolorowe detale rybackich domków, krzesła na głównym placyku, sklepiki z wyrobami z tuńczyka czy czereśniowych pomidorków z pobliskiego miasteczka Pacchino – wszystko to tworzy magiczną atmosferę. Stąd udamy się na wędrówkę przez położony nieopodal park krajobrazowy Vendicari. Trasa prowadzi od dawnej przetwórni tuńczyka, z widokami na turkusowe morze, piaszczyste plaże i kąpieliska w skalistych zatokach. Wiosną będziemy podziwiać florę tego obszaru w pełnym rozkwicie. Dojdziemy do Lido di Noto, czyli nadmorskiej dzielnicy „stolicy baroku sycylijskiego”, skąd przejedziemy na starówkę. Noto znaczy po włosku „znany”. Miasto odbudowane po trzęsieniu ziemi w 1693 r. słynie z kwiatowych dywanów układanych na powitanie wiosny oraz pysznych migdałów. Noto jest często nazywane „ogrodem ze skały”. Wszystkie elementy architektoniczne, harmonijnie ze sobą połączone, tworzą doskonałe miasto barokowe. Tamtejsze budynki powstały z tufu wulkanicznego – skały, która w słońcu przybiera miodowy kolor, pięknie kontrastujący z błękitem sycylijskiego nieba. Najbardziej okazałym zabytkiem jest stojąca na szczycie szerokich schodów katedra św. Mikołaja, której dokładniej się przyjrzymy. Odwiedzimy też jeden z najpiękniejszych zakątków Noto – biegnącą w górę via Nicolaci, wzdłuż której będziemy podziwiać barokowe balkony podtrzymywane przez maszkarony, lwy, syreny, rumaki… Po dokonaniu trudnego wyboru między granitą, gelato, cannolo czy paste di mandorla w historycznym barze (działającym od 1892 r.) wrócimy do gospodarstwa agroturystycznego, gdzie weźmiemy udział w rodzinnych warsztatach kulinarnych. Wszystko, co sami przygotujemy, zjemy na kolację!
Czas wędrówki po rezerwacie Vendicari: ok. 3 godziny | Różnica wysokości: 100 m | Długość trasy: ok. 9 km
Dzień 11 Śladami komisarza Montalbano
Dziś będziemy zajadać się czekoladą z najstarszej manufaktury na Sycylii (działającej od 1880 r.)! Co więcej – odwiedzimy laboratorium w Modice, stolicy sycylijskiej czekolady, w którym prześledzimy drogę od ziarenka kakao po tabliczkę czekolady. Poznamy tajniki jej wytwarzania – dlaczego nie roztapia się na sycylijskim słońcu? I co łączy ją z Meksykiem? Aby spalić energię, której dostarczy nam czekolada, wespniemy się po schodach do najważniejszych zabytków, kościołów św. Piotra i św. Jerzego. Po doświadczeniu uroków Modiki przejedziemy do sąsiedniej Ragusy.
W położonej na wzgórzach Ragusie można się zgubić w labiryncie wąskich ulic, cichych zaułków i placyków, bram, pasaży i schodów. Co krok mija się tu nadgryzione zębem czasu fasady barokowych kościołów i pałaców, kamienice o balkonach z balustradami z kutego żelaza, spod których zerkają ironiczne maszkarony. Miasto było scenerią wielu filmów, jak Rozwód po włosku, Chaos braci Tavianich, czy serialu Komisarz Montalbano. Podążając tropem filmowym, pojedziemy także do neogotyckiego zamku Donnafugata z pięknym parkiem, siedziby ostatniej arystokracji sycylijskiej, a na wieczorną passeggiatę – do Punta Secca, osady z latarnią morska, filmową willą Montalbano i restauracją u Enzo. Na nocleg wrócimy do gospodarstwa agroturystycznego.
Dzień 12 Wędrówka do źródeł cywilizacji – Pantalica
Choć słowo nekropolia może niektórych odstraszać, wędrówka przez krasowe wąwozy rzek Anapo i Calcinara w górach Iblei, z widokiem na wszechobecne tu jaskinie-grobowce, jest fascynująca, nie tylko ze względu na archeologię, ale i piękno dzikiej przyrody. Nekropolia Pantalica (wpisana na listę UNESCO wraz z Syrakuzami) to niezwykłe „miasto umarłych”, na które składa się ponad 5000 grot wykutych na różnych wysokościach w skale wapiennej. Tworzą one największe tego typu cmentarzysko w Europie i są jednymi z najstarszych na świecie. Obszar ten był zamieszkiwany od XIII w. p.n.e., na długo zanim na Sycylii pojawili się koloniści z Grecji.
Po południu wstąpimy do mało znanego, a bardzo ciekawego miasteczka Palazzolo Acreide (także z zabytkami z listy UNESCO), antycznego Akrai. Udamy się na poszukiwanie ukrytych skarbów tego miejsca. Słynie ono z doskonałej kuchni, spektakularnych świąt religijnych (zwłaszcza ku czci św. Sebastiana) i karnawału. Na nocleg wrócimy do gospodarstwa agroturystycznego.
Czas wędrówki: ok. 4 godziny | Różnica wysokości: 420 m | Długość trasy: ok. 14 km
Dzień 13 Klify wybrzeża Magdaleny i „Wyspa Przepiórek” Ortigia
Po śniadaniu opuścimy gospodarstwo agroturystyczne i przed dojazdem do Syrakuz wybierzemy się jeszcze na spacer po Wybrzeżu Magdaleny. Odwiedzimy półwysep Plemmirio o urozmaiconej rzeźbie terenu. Jego wizytówką są niezwykłe wapienne klify, w których zatopione są skamieniałe muszle św. Jakuba. Ich obecność wskazuje na to, że poruszamy się po dnie dawnego morza.
Po południu dotrzemy do Syrakuz. Jak mówił znany fizyk z Trapanii, Antonino Zichichi ,,Sycylia to nie tylko ziemia mafii, ale i ziemia Archimedesa”. Miasto słynnego wynalazcy ma bardzo dużo do zaoferowania. Dziś skupimy się na malowniczo położonej starówce na wyspie Ortigii – kolebce Syrakuz. Wyspa Przepiórek (od gr. oryx) zajmuje mniej niż 1 km². Na tej niewielkiej przestrzeni skoncentrowana jest ogromna liczba zabytków: świątynia Apolla, fontanna Diany, niezwykła katedra zbudowana na greckiej świątyni, źródło Aretuzy z papirusami, zamek generała Maniace.
Dzięki noclegowi w Syrakuzach będziemy mogli eksplorować miasto także wieczorem.
Czas wędrówki: ok. 2 godziny | Suma podejść: ok. 30 m | Suma zejść: ok. 30 m | Długość trasy: ok. 6 km
Dzień 14 Neapolis, Caravaggio i papirusy
Przed nami dzień pełen wrażeń! Zaczniemy od spaceru po Obszarze Archeologicznym Neapolis w Syrakuzach. Cienia poszukamy w Rajskich Kamieniołomach, gdzie wśród skał i jaskiń rosną egzotyczne drzewa: pomarańcze, cytryny, nieśpliki, fikusy i magnolie. Będziemy mogli sprawdzić akustykę groty w kształcie ucha osła, którą malarz Caravaggio nazwał podczas swojej wizyty w mieście Uchem Dionizjusza. Caravaggio był pod takim jej wrażeniem, że w jaskini umiejscowił scenę swojego obrazu ,,Pogrzeb św. Łucji”. Notabene będziemy mogli go obejrzeć po południu. W Neapolis oprócz zobaczenia ołtarza ofiarnego Hierona II i amfiteatru rzymskiego zasiądziemy na stopniach jednego z największych teatrów greckich, jakie zachowały się do naszych czasów (największego na Sycylii). Spektakle są w nim wystawiane do dziś.
Po południu (jeżeli warunki atmosferyczne na to pozwolą) wybierzemy się w rejs z portu na Ortigii do źródła rzeki Ciane (ok. 1 godz.). Brzegi Ciane to jedyny obszar w całej Europie, w którym można zobaczyć dziko rosnące trzciny papirusowe. Według mitologii w miejscu, w którym bierze początek źródło rzeki, Hades porwał do podziemi Persefonę, czego świadkiem była nimfa Ciane. Trzcina papirusowa rośnie nad rzeką Ciane od ok. III w. p.n.e. Oprócz tego siedliska w stanie naturalnym można ją spotkać tylko w Egipcie. Roślina była prezentem dla tyrana Syrakuz Hierona II od władcy Egiptu. W szumie wód można ponoć usłyszeć echo płaczu nimfy Ciane (nazwa z gr. cyanos oznacza też „ciemnoniebieski”).
Po powrocie przejdziemy do Kościoła św. Łucji przy Grobie, do którego Caravaggio stworzył podczas swojej ucieczki jeden z ostatnich obrazów, przedstawiający Pogrzeb św. Łucji. Poznamy historię patronki Syrakuz Św. Łucji, która do dziś jest żywo czczona przez mieszkańców. Poznamy też tragiczną historię jej oczu – dlaczego jest patronką okulistów, i co dziś nazywamy „oczami św. Łucji”.
Dzień 15 Pożegnanie z Syrakuzami
Ostatniego dnia przed wylotem każdy będzie mógł wybrać coś dla siebie z szerokiej oferty kulturalnej miasta lub po prostu odpocząć, iść do restauracji czy zrobić zakupy. Będzie można zwiedzić indywidualnie jedno z największych na Sycylii muzeów archeologicznych – Muzeum im. Paola Orsiego. Jego najważniejszym eksponatem jest Wenus wyłaniająca się z fal. XIX-wieczny francuski pisarz Guy de Maupassant, kiedy zobaczył jej fotografię, zakochał się w niej jak w prawdziwej kobiecie (mimo że brakuje jej głowy i ramienia). Tylko aby ją zobaczyć, wybrał się w podróż na Sycylię. Być może niektórzy wybiorą zwiedzanie Galerii Regionalnej w Pałacu Bellomo na Ortigi ze słynnym obrazem XV-wiecznego malarza Antonella da Messina Zwiastowanie. Może kogoś zainteresuje Muzeum teatru marionetek sycylijskich, Muzeum papirusu… a może nowoczesne Sanktuarium Madonny od Łez w kształcie łzy uderzającej o ziemię?
Po południu wyruszymy na lotnisko do Katanii, skąd wrócimy do Warszawy Modlin/Krakowa.