Wycieczka Kwietne łąki Ponidzia - Dzika przyroda

O wyprawie

Kwietne łąki Ponidzia

Barwne (niezwykle fotogeniczne) kobierce stepowych muraw
Botaniczne rzadkości – len włochaty, len złocisty, dzwonek syberyjski, wisienka stepowa, ostnica Jana i wiele innych
Spływ kajakowy meandrami Czarnej Nidy
Gipsowe wzgórza oferujące rozlegle panoramy okolicy
Ciekawy świat owadów: jelonek rogacz i piękne motyle

Ponidzie wiosenne, Ponidzie leniwe (…),
Rozciągnięte po tych polach (…),
Skałkach w słońcu rozognionym,
Nidą w łąkach roziskrzoną
Na Ponidziu wiosna trwa.

Słowa piosenki Wolnej Grupy Bukowina doskonale oddają sielski klimat Ponidzia - krainy falujących pól, kwietnych łąk i gipsowych wychodni skalnych opasanych meandrami Nidy. Specyficzny mikroklimat sprawia, że jest to jeden z najbardziej nasłonecznionych regionów Polski. Dzięki temu możemy spotkać tu wielobarwne zbiorowiska muraw o charakterze stepowym. Na Ponidzie nie dotarła jeszcze masowa turystyka, co pozwoli nam w spokoju przemierzać ścieżki rezerwatów przyrody, podziwiać rozległe panoramy i wiosłować z biegiem Czarnej Nidy.

W kwietnym stepie

Prawdziwą ozdobę Ponidzia stanowią murawy o charakterze stepowym z wielobarwnymi kobiercami kwiatów. Odwiedzimy je w optymalnym fenologicznie okresie, kiedy rozkwita większość charakterystycznych dla tego siedliska gatunków, m.in. botaniczne rzadkości, takie jak: len włochaty (w Polsce występuje tylko na terenie Niecki Nidziańskiej), len złocisty, ostnica Jana, wisienka stepowa, dzwonek syberyjski i wiele innych. Najcenniejsze fragmenty muraw są chronione w rezerwatach przyrody, gdzie będziemy mogli ocenić prowadzone od lat zabiegi ochrony czynnej. Murawy porastają zwykle gipsowe wzniesienia i ciekawe utwory krasowe, które zachęcają do nieśpiesznych i obfitujących w rozległe widoki wędrówek. Poza ciekawą roślinnością, zwrócimy uwagę na kolorowy świat motyli oraz ptaki związane z tymi specyficznymi siedliskami.

Nie tylko łąki

Jednym z celów naszej wycieczki jest ukazanie piękna różnorodnych siedlisk przyrodniczych oraz związanych z nimi gatunków roślin i zwierząt. W Świętokrzyskim Parku Narodowym odwiedzimy obszar ochrony ścisłej „Chełmowa Góra”. Rośnie tu wiele pomnikowych drzew, pośród których wyróżniają się charakterystycznie powykrzywiane modrzewie polskie. Do osobliwości tego terenu należą liczne, skupione na niewielkiej powierzchni mrowiska. Stare drzewa sprzyjają występowaniu licznych dzięciołów. Rezerwat „Białe Ługi” obejmuje największe na obszarze wyżyn polskich torfowisko wysokie i przejściowe z łanami napuszonych wełnianek. Na trasie przejazdów odwiedzimy ekstensywnie użytkowane pola i nieużytki zachwycające o tej porze roku barwnie kwitnącymi makami, chabrami i innymi „chwastami”. W rezerwacie "Polana Polichno" poszukamy w optymalnym fenologicznie okresie wielkich jelonków rogaczy oraz poznamy bogactwo florystyczne sródleśnych polan. Z kolei w prywatnym ogrodzie botanicznym zobaczymy pięknie zaaranżowane, tworzące wiele urokliwych zakątków kompozycje roślinne.

Z biegiem Czarnej Nidy

Trasa spływu kajakowego należy do łatwych/średnio trudnych i nadaje się nawet dla osób nieposiadających doświadczenia. Zależnie od stanu wód popłyniemy Czarną lub Białą Nidą. Rzeki te meandrują pośród malowniczych krajobrazów Ponidzia - łąk, pól i lasów. Na trasie nie brakuje miejsc, gdzie można odpocząć, urządzić piknik i popływać.

Szczypta historii

Wiślica przed wiekami była stolicą państwa Wiślan. Dziś trudno dostrzec ślady grodu. Uwagę przyciąga natomiast potężna kolegiata ufundowana przez Kazimierza Wielkiego. W jej podziemiach utworzono ciekawy rezerwat archeologiczny. Tuż obok kolegiaty zobaczymy dom Jana Długosza. Pińczów nazywano niegdyś „sarmackimi Atenami”. Zachowały się tu pamiątki świadczące o ważnej roli społeczności żydowskiej w życiu miasteczka oraz o burzliwych czasach reformacji. Na krajobraz kulturowy regionu wpłynęły złoża wapienia zwanego pińczakiem", z którego powstały liczne przydrożne krzyże, kapliczki i rzeźby świętych. W Jędrzejowie odwiedzimy unikalne muzeum zegarów wraz z przyległym „Ogrodem Czasu”.

Program

Dzień 1 Przejazd przez Góry Świętokrzyskie na Ponidzie

Wyjazd z Warszawy ok. 7:30 i przejazd przez Góry Świętokrzyskie w kierunku Ponidzia. Po drodze zobaczymy opactwo cystersów i pomnik sołtysa w Wąchocku oraz odbędziemy wycieczki piesze w 3 rezerwatach przyrody: „Chełmowa Góra„ (unikalne 300-letnie modrzewie polskie oraz zróżnicowane siedliska leśne), „Białe Ługi” (torfowisko wysokie i przejściowe z kobiercami puszystych wełnianek), „Skowronno” w Górach Pińczowskich (stepowe murawy, rozległe panoramy). Nocleg w Solcu-Zdroju.

Dzień 2 Spływ kajakowy, Pińczów

Spływ kajakowy Czarną lub Białą Nidą (zależnie od stanu wód). Po drodze plażowanie i piknik. Krótka wizyta w Pińczowa, okoliczne kwietne murawy. Nocleg w Solcu-Zdroju.

Dzień 3 Wycieczki piesze w rezerwatach Ponidzia

Wycieczki piesze w rezerwatach: „Skorocice” (wąwóz w utworach gipsowych, krasowe groty i kwietne murawy), „Grabowiec” (roślinność grądów, m.in. lilia złotogłów i ciepłolubnych okrajków), ”Przęślin” (gipsowe wychodnie skalne i murawy stepowe), zalany kamieniołom w Gackach (rozległe panoramy, kwietne łąki), pomnikowa „sosna na szczudłach”, kolegiata w Wiślicy. Nocleg w Solcu-Zdroju.

Dzień 4 Rezerwat Polana Polichno, ogród botaniczny, Jędrzejów

Wycieczka piesza w rezerwacie „Polana Polichno” (poszukiwanie jelonka rogacza, ciepłolubna roślinność śródleśnych polan), prywatny ogród botaniczny w Młodzawach, muzeum zegarów w Jędrzejowie. Powrót do Warszawy ok. 19:00.