O wyprawie
Chorwacja - wyspa Vis, która zachwyci każdego
Bogaty świat zwierząt, wraki statków, samolotów, amfory greckie i rzymskie, jaskinie i podwodne kawerny
Przepiękne krajobrazy, doskonała widoczność pod wodą, restauracje ze smakowitymi śródziemnomorski daniami – to wszystko sprawia, że w Chorwacji poczujemy się wyśmienicie. Przepiękne widoki, stare kościoły, malownicze uliczki, świetne knajpki, żywotne porty jachtowe, festiwale i koncerty – czyli to wszystko co w Chorwacji najpiękniejsze i najciekawsze – skondensowane w pigułce na jednej wyspie.
Vis jest dziewiąta co do wielkości chorwacką wyspą. Położona jest na południowy zachód od wyspy Hvar oraz na zachód od Korčuli. Spośród wszystkich zamieszkanych wysp dalmatyńskich oddalona najbardziej, o ok. 45 km, od wybrzeża chorwackiego. Leży 50 km w linii prostej od Splitu i ok. 150 km od wybrzeża włoskiego. Od zakończenia II wojny światowej do rozpadu Jugosławii, Vis był niedostępny dla obcokrajowców. Aż do 1989 roku osoby postronne nie miały szans zobaczenia wyspy. Wszystko przez to, że jako jedna z najdalej wysuniętych na Adriatyku miała znaczenie strategiczne i przez wiele lat była bazą marynarki wojennej.
Paradoksalnie długotrwała izolacja okazała się doskonałym magnesem przyciągającym turystów. Nie powstały tu ogromne kompleksy hotelowe, modne dyskoteki ani tłumnie oblegane plaże. Tradycyjne kamienne domy zdają się wyrastać z otaczających winnic, a w ogródkach zobaczymy ogromne agawy, wiecznie zielone sosny i barwne storczyki. Drogi wiją się między wzgórzami odsłaniając sielskie widoki.
Wody wokół Vis to bardzo ciekawe miejsce do nurkowania, bowiem wyspa położona daleko od stałego lądu słynie jako najczystsze miejsce na Adriatyku. Na dnie zachowało się wiele wraków statków i piękne podwodne krajobrazy, między którymi przemykają kraby, ośmiornice i kolorowe rybki.
Nurkowo, Vis to prawdziwy rarytas, dużo podwodnego życia, kawerny, jaskinie, a przede wszystkim monumentalne wraki. W kręgu naszego zainteresowania pozostają: Teti, Vassilios, Fortunal i B-24, które są dostępne dla nurków rekreacyjnych z uprawnieniami deep diver. Pod wodą napotkamy też artefakty z czasów rzymskich. To właśnie na Visie produkowano słynne w starożytności wino, sprowadzane na dwór cesarski. Widoczność od kilkunastu do trzydziestu metrów, niezwykle interesujące ukształtowanie dna morskiego – groty, jaskinie i klify, bogata historia tego regionu, która znalazła swoje odbicie także pod wodą w postaci wraków oraz greckich i rzymskich amfor.
Chorwacja to również raj dla fotografów podwodnych: koniki morskie, skorpeny, ślimaki nagoskrzelne, langusty, gorgonie, kongery, mureny, ukwiały, ośmiornice, mątwy i kalmary są bardzo wdzięcznymi obiektami do uwiecznienia. Nurkowania turystyczne odbywają się z łodzi nurkowej lub RIB’a w zależności od zapotrzebowania. W czasie jednego wypłynięcia realizuje się 2 nurkowania, każde trwające od 40 do 70 minut. Możliwe są również nurkowania nocne lub z brzegu.
PROPONOWANE MIEJSCA NURKOWE
Hellenistic Port – w zachodniej części Zatoki Viškiej w IV wieku p.n.e. Grecy założyli Issę – swoją pierwszą kolonię na terenie Dalmacji. To miejsce nurkowe składa się z dużych głazów, wśród których kryją się graniki wielkie i skorpeny pospolite, a dalej przechodzi w stok kamienisty, na którym często spotyka się ośmiornice. Wymienione organizmy są zwierzętami nocnymi – ukrywające się w dzień, w nocy żerują. To właśnie z ich powodu, jak również licznych skorupiaków i stągwic – największych w tym rejonie Adriatyku drapieżnych ślimaków – nurkowania nocne z brzegu jest bardzo atrakcyjne
Wyspa Host – W okolicy wyspy Host zatonęły dwie drewniane rzymskie jednostki z II w. p.n.e.Na dnie pozostały ich ładunki w postaci skorup amfor – glinianych naczyń do przechowywania i transportu między innymi wina i oliwy. Łódź cumuje w miejscu, gdzie dno znajduje się na głębokości około 6 m. Najpłytsze skupisko mieści się na głębokości około 9 m, kolejne zaczyna się na 13 m i ciągnie do 27 m. Stanowią je bardzo zwarcie przylegające do siebie kawałki skorup, wśród których widać szyje i imadła (ucha).Na głębokości 35 metrów zobaczymy nietkniętą amforę.
Amfory – Stanowisko archeologiczne na wschód od zatoki viskiej, miejsce zatonięcia rzymskiego statku handlowego datowane na ok II wiek p.n.e. Szczątki naczyń znajduje się przy brzegu niewielkiej wysepki Host, na głębokości od 9 do 25 metrów.
Pločica – Na północno-zachodnim skraju Visu, kilkaset metrów na południe od latarni morskiej na półwyspie Stončica na wysokość kilku metrów z morza wyrasta niewielka wysepka – Pločica. Pod wodą Pločica skrywa różnorodne i bogate życie, w tym jeden z najpiękniejszych w wodach wokół Visu ogród żółtych gorgonii.
Greben – Wysepka Greben, długa na około 650 m, skrywa pod wodą tyle rozmaitości, że można by przy niej zorganizować cały tydzień nurkowy.Część północna to tak zwany plac zabaw. Nurkowanie dryftowe można rozpocząć przy znajdującej się na głębokości 6 m jaskini z potężnym filarem i wąskim przejściem pośrodku, prowadzącym do pokaźnych rozmiarów komnaty. Po wyjściu z jaskini pływa się wśród ogromnych głazów. Oprócz licznych organizmów bentosowych jak związane z podłożem skorpeny i mureny, warto przyjrzeć się sporym ławicom sardeli oraz poszukać papugoryb w charakterystycznych bordowo-żółtych barwach. Na głębokości 35-40 m znajdują się dwa duże głazy porośnięte czerwonymi gorgoniami.
Wrak samolotu B-24 Liberator spoczywa na dnie w pobliżu wysepki VeliParžanj. W pobliżu kadłuba znajduje się blok betonowy, do którego prowadzi lina opustowa. Kadłub zalega na głębokości 40 m. Najpłytsze miejsce leżącej do góry nogami części wraku to koło wysuniętego podwozia znajdujące się na głębokości 37 m. Nurkowanie bezdekompresyjne odbywa się jedynie przy kadłubie ze skrzydłami o rozpiętości 33 m. Nurkowie techniczni mogą się udać również do ogona wraku, zalegającego na głębokości 52 m w odległości około 100 m od kadłuba.
Bili Bok – jak zawsze w przypadku jaskiń – najwięcej się dzieje na granicy światła i ciemności. To tu możemy spotkać liczne skorupiaki, tu również polują skorpeny i mureny. Wewnątrz kawern można zaobserwować kolorowe ściany i sufity – bardzo bogato porośnięte przez różne organizmy roślinne i zwierzęce. Dna z kolei są pokryte drobnymi osadami sypkimi frakcji piaskowej i mułowej. W najciemniejszych miejscach na piasku można zobaczyć tysiące maleńkich krewetek. Bardzo charakterystyczną rybą dla zamkniętych przestrzeni jest apogon – czerwona ryba z dużym okiem.
Uważny nurek może zobaczyć, że apogony zawsze poruszają się, kierując część brzuszną do podłoża skalnego, niezależnie czy jest to dno, ściana czy sufit, w związku z czym w jaskiniach można zaobserwować apogony pływające brzuchami do góry. Na suficie można też nieraz zobaczyć swoje odbicie – bąble wypuszczane przez nurków podczas oddychania w niektórych miejscach nie mogą znaleźć ujścia i tworzą niewielkie poduszki powietrzne, w których pod odpowiednim kątem można się przejrzeć jak w lustrze.
Gaće – mimo że nurkowanie przy Gaćach ma charakter dryftowy, to jest odpowiednie dla początkujących nurków – morze w tym miejscu rzadko jest wzburzone, a pod wodą z kolei prawie nigdy nie występują prądy. Nurkowanie rozpoczyna się w okolicy skały, od której miejsce wzięło nazwę. „Nogawki szortów” wskazują wejścia do groty. Można wpłynąć do środka jednym z otworów i trzymając się głębokości mniej więcej 4 m opłynąć filar, by wypłynąć drugim otworem.
Nurkowanie kontynuuje się wzdłuż ściany, która od powierzchni do głębokości mniej więcej 10 m ma mniejsze nachylenie, by poniżej tej głębokości opadać pionowo do około 20-25 m. Podziwiając grę świateł na załamaniach skalnych, dopływa się do kolejnej jaskini – tym razem położonej nieco głębiej. Ze stropem na głębokości około 11 m i podłożem w okolicach 15 m kawerna ta przypomina budowlę trójnawową – komnata jest podzielona na 3 części, które wyznaczają znajdujące się w wejściu kolumny.